ANTI-activismewet
Deze zomer probeert het kabinet stilletjes extreme anti-activismewetgeving door te voeren, in navolging van Engeland en Duitsland. Met de nieuwe wet zouden ‘steun aan’ en ‘verheerlijking van’ terroristische organisaties strafbaar worden. Het is een poging om de solidariteit tussen sociale bewegingen te breken.
Met een nieuwe wet probeert het kabinet stiekem sociale bewegingen uit elkaar te spelen
Deze zomer probeert het kabinet stilletjes extreme anti-activismewetgeving door te voeren, in navolging van Engeland en Duitsland. Met de nieuwe wet zouden ‘steun aan’ en ‘verheerlijking van’ terroristische organisaties strafbaar worden. Het is een poging om de solidariteit tussen sociale bewegingen te breken.
Nog net voor het reces stuurde het demissionaire kabinet het voorstel naar de Tweede Kamer, waar het huidige (extreem)rechtse kabinet het lijkt te willen aannemen.
‘De termen “steunbetuiging” en “verheerlijking” worden in het wetsvoorstel enorm vaag gedefinieerd,’ schreef Mounir Samuel al in Vrij Nederland. En dat is niet per ongeluk. De nieuwe anti-activismewet heeft twee doelen: mensen te bang maken om zich uit te spreken, en sociale bewegingen tegen elkaar uitspelen.
Wetten expres vaag formuleren: het is een bekende tactiek van autoritaire regimes om de bevolking eronder te houden. Wanneer je als burger niet weet waar je aan toe bent, ga je liefst maar aan de veilige kant zitten.
Als niet precies staat beschreven wat als ‘steun aan terrorisme’ geldt, hoe weet je dan wanneer je je hieraan schuldig maakt? Als je een Hamasvlag toont? Uitspreekt dat een bezet land het wettelijke recht heeft zich te verdedigen? Een keffiyeh draagt? Als je ‘From the river to the sea, Palestine will be free’ roept? Watermeloenen serveert in de Tweede Kamer? Toen Esther Ouwehand van dit laatste een foto plaatste op sociale media, stond dat volgens Yeşilgöz gelijk aan Hamas steunen.
Bovendien kan snel veranderen welke groep als ‘terroristisch’ wordt bestempeld. Zo is de vreedzame Britse actiegroep Palestine Action door het Britse parlement aangemerkt als ‘terroristische organisatie’ omdat ze verf smeerde op wapens die naar Israël zouden worden geëxporteerd. Honderden mensen zijn inmiddels opgepakt omdat ze bordjes omhooghielden met teksten als ‘Ik ben tegen genocide, ik steun Palestine Action.’ In Frankrijk werd klimaatgroep Les Soulèvements de la Terre verboden en ook in Nederland spreken rechtse politici erover om klimaatgroepen te verbieden. Ze willen bovendien onderscheid maken tussen protesten die wel en niet zijn toegestaan. In de huidige context is het niet onvoorstelbaar dat er de komende jaren ook in Nederland actiegroepen tot ‘terroristen’ worden bestempeld.
Een tweede doel van de wetgeving is om sociale bewegingen tegen elkaar uit te spelen. Verschillende actiegroepen hebben verschillende ideeën over de legitimiteit en effectiviteit van gewapend verzet – of het nou gaat over Palestina of bijvoorbeeld sabotage tegen de fossiele industrie. In een gezonde, brede beweging is er ruimte voor deze ideeën en kunnen verschillende standpunten en groepen naast elkaar bestaan. Maar met de nieuwe wetgeving zouden de verschillen meer op de voorgrond komen en een deel van de beweging zal worden gecriminaliseerd. Dat zet de solidariteit binnen en tussen bewegingen onder druk.
De nieuwe anti-activismewetgeving richt zich in eerste instantie op de Palestinabeweging, maar bedreigt uiteindelijk alle actiegroepen in de maatschappij. Het is belangrijk dat mensen uit alle sociale bewegingen én de brede maatschappij zich uitspreken tegen dit zoveelste anti-rechtsstatelijke voorstel van het kabinet.